Algemene beschouwingen bij de Kadernota 2015-2018

Waarom hebben we een gemeentebestuur? De meeste dingen in het leven gaan vanzelf. De zon komt op, mensen gaan naar hun werk, de trein rijdt, kinderen spelen. Daar hoeft de gemeente allemaal weinig voor te doen. We kunnen ons daarvoor niet op de borst kloppen. Ja, we kunnen rondfietsen en links en rechts complimenten uitdelen. Waarderende woorden spreken, dat is allemaal makkelijk, gratuit zelfs. Want met de eer strijken van al dat moois kunnen wij niet. Als wij al ergens trots op mogen zijn, is het op datgene wat wij als gemeente, vaak tegen de verdrukking in, tot stand hebben gebracht.

Het behoud van een monument, al was het duur. De bouw van een theater, ook al vroeg dat om een grote investering. Het Open Venster, de Papierwinkel, de sociale werkvoorziening, ons ruimhartige Wmo-beleid. Belangrijke zaken die werden gerealiseerd omdat het gemeentebestuur visie toonde en erin slaagde om mensen te winnen voor haar ideeën. Keuzes waardoor wij boven ons eigen belang uit stegen door te investeren in het collectieve, het niet tastbare. Het zout in de pap.

Denk ook aan de muziekschool en Sta-Art. Daar is de PvdA trots op. Omdat het moeite kostte en we het toch deden. Omdat we erin geloofden. Die trots geldt ook het vlaggenschip van het culturele leven in onze gemeente, theater Castellum, dat behoort tot de best renderende schouwburgen in het land. Castellum verdient een zorgvuldiger, en vooral inhoudelijker behandeling dan waarin deze kadernota voorziet. Om dat te bereiken dienen wij samen met GL een motie in.

WAAROM HEBBEN WIJ EEN GEMEENTEBESTUUR?

Maar eerst nogmaals de vraag; Waarom hebben we een gemeentebestuur? En waarom zou de gemeenteraad ergens geld aan uitgeven? Met die vraag in het achterhoofd heb ik de kadernota gelezen. En namens de PvdA-fractie moet ik zeggen dat het antwoord mij niet bevalt.

Wij hebben een gemeentebestuur om ervoor te zorgen dat de dingen die wij belangrijk vinden, en die niet vanzelf gaan, mogelijk worden. Het eerste, en het allerbelangrijkste, vinden wij dat iedereen in Alphen een eerlijke kans krijgt om mee te doen. Dat ongelijkheid, door gebrek aan gezondheid of aan geld, of door verschillen in uitgangspositie om welke reden dan ook, wordt teruggedrongen. Een samenleving te zijn waarin iedereen tot zijn recht komt, dat zou de gemeente tot prioriteit moeten verheffen. In de kadernota zouden we dan voorstellen zien die dat ideaal dichterbij brengen. Voorstellen die geld uittrekken voor de dingen die niet vanzelf tot stand komen maar waar wij wel gezamenlijk voor verantwoordelijk willen zijn.

Zodat mantelzorgers er op kunnen blijven rekenen dat wij meer dan lippendienst bewijzen aan hun onmisbare bijdrage, maar ook ruimte voor hen maken in onze krappe begroting. Zodat chronisch zieken ervaren dat wij bereid zijn om een stukje van hun zware last te helpen dragen. En dat mensen die in de financiële ellende zitten weten dat ze er niet helemaal alleen voor staan. En tenslotte, maar niet in de laatste plaats, dat de werkers uit de zorg- en welzijnssector kunnen zien dat wij hun professionaliteit op waarde schatten. Dat wij niet denken dat zij eigenlijk overbodig zijn. Onwenselijke overheadkosten waar je naar believen in kunt snijden zonder dat dit gevolgen heeft. Financiële molenstenen in menselijke gedaante, meer niet. Onnodig en beperkend voor de vele vrijwilligers die zij ondersteunen. Daar denken wij heel anders over.

GELD VOOR PARKEREN EN STENEN,
KORTING OP VRIJWILLIGERS

Voorzitter, bij de start van deze bestuursperiode heb ik benadrukt dat deze tijd vereist dat iedereen zijn zakken leeg maakt. Als we hutje bij mutje leggen komen we er wel. De PvdA verwacht op dit opzicht transparantie en solidariteit van ieder lid van het college. Met verbijstering stellen wij vast dat de harde sector volledig wordt ontzien. De bezuinigingen gaan aan de deur van de grote projecten in het fysieke domein voorbij. Waarom? Teleurgesteld zijn wij dat het tekort op de parkeerexploitatie zonder enig voorbehoud wordt geaccepteerd. Alsof het een natuurverschijnsel is dat ons zomaar overkomt. Niets is minder waar. De professionalisering van het vastgoedbeleid verloopt traag en werpt nog steeds geen vruchten af. Wat de PvdA betreft is het al lang tijd om te oogsten. We willen het dode kapitaal dat vastzit in stenen vrij maken om maatschappelijke voorzieningen in de lucht te houden. Op deze twee punten zal Henk Goes moties indienen.

COLLEGE ZORGT GOED VOOR ZICHZELF

Bijzonder cynisch vinden wij de constatering dat het college wel bijzonder goed voor zichzelf zorgt, getuige de 50.000 extra die wordt uitgetrokken voor bestuursondersteuning, maar zonder pardon geld weghaalt bij de Papierwinkel. Wij kunnen dat niet met elkaar rijmen. En wij verzetten ons tegen deze keuze.

Laten wij niet vergeten dat het verdelen van geld, waarvoor de kadernota de opmaat is, geen doel op zich is. Het is verkeerd om kostenbesparing in het sociale beleid tot leidend principe te verheffen. In plaats van als uitkomst van een veranderingsproces. Realiseert het college zich dat, wanneer het doel niet wordt bereikt efficiency niets anders is dan geld over de balk smijten. En dan nog, moeten wij ons de vraag stellen; wiens efficiency wordt hier eigenlijk nagestreefd? Heeft het college, met al deze voorstellen, voor ogen om het leven van de inwoners beter te maken? Of gaat het om de efficiency van de gemeentelijke organisatie, het huishoudboekje van de wethouder? Laat het niet waar zijn dat onze gemeente de complexiteit van sociaal beleid over de heg gooit van vrijwilligers, mantelzorgers en zorg behoevenden. Zet ‘m op, met eigen kracht en een stevig netwerk redt u zich wel. We halen de kaasschaaf alvast even flink over de professionele ondersteuning heen en wensen u verder veel succes. Als u geluk heeft komen we wel even langs op de fiets om te kijken hoe het gaat. Met de hand op de knip, dat wel.

WAARSCHUWING SCP GENEGEERD

Voorzitter, de PvdA is geschokt over de nonchalante reactie van het college op de analyse van het Sociaal Cultureel Planbureau. Het SCP heeft vorige maand een waarschuwing afgegeven aan de gemeenten zich niet rijk te rekenen als het gaat om de mantelzorg. Ja, op termijn wordt het beter en ook goedkoper. Maar dat heeft tijd nodig, stellen de wetenschappers van het SCP. Het Alphense college trekken zich van de feiten niets aan. De heren wethouders menen dat die niet tellen voor Alphen, want het beleid is aangepast. Wij houden ons hart vast.

Voorzitter, de PvdA wijst de keuzes in deze kadernota maakt af. Wij leggen onze prioriteiten anders. En wij vinden dat er een uiterst riskante en ondoordachte redenering wordt gevolgd als het gaat om de bezuinigingen op collectieve voorzieningen. Dat valt ons zwaar want wij willen verantwoordelijkheid dragen, ook in moeilijke tijden. En we lopen niet weg voor lastige keuzes. Maar wij willen niet bezuinigen op deze manier. Niet op basis van deze onverstandige, kortzichtige prioriteiten.

PVDA KIEST VOOR SOCIAAL

Ondanks dat wij grote moeite hebben met deze kadernota willen wij er alles aan doen om het voorstel te verbeteren en de scherpste kantjes er vanaf te halen. Daarom dienen wij een viertal amendementen in op onderwerpen die wij van het grootste belang achten: de stapeling van kosten voor chronisch zieken, verdringing op de arbeidsmarkt, financiële middelen voor sociaal beleid en de professionele ondersteuning van mantelzorgers. Deze amendementen worden toegelicht door resp. Wim Roest en Gülhan Keskin-Akdemir.

NIET NIEUW EN ANDERS

Voorzitter, tot slot een laatste vraag aan het college. Wat is, bij dit kaderstellende stuk waarvoor u steun vraagt aan de raad, nu eigenlijk de netto opbrengst van uw nieuwe, open aanpak? Waar zien wij de invloed van de gewone burgers terug als het op de verdeling van de harde euro’s aankomt? Wat zijn uw bestuurlijke prioriteiten uiteindelijk anders dan een politieke deal, gemaakt in een vergaderzaaltje? Het is niet nieuw, het is niet anders. En het ergste is, het wordt er ook niet beter op.