In de commissie kwam onlangs de Alphense woningmarktstrategie aan de orde.
Wat is het probleem?
Het college schrijft: “De komende drie jaar is er behoefte aan ten minste 560 woningen per jaar. Een belangrijk deel van deze behoefte landt in de kern Alphen aan den Rijn. Om dit aantal te realiseren is een plancapaciteit van 760 woningen per jaar nodig, omdat in de praktijk niet alle plannen gerealiseerd worden. In totaal hebben we voldoende plannen, maar niet in de kern Alphen.
Maar daarna loopt het tekort in de kern Alphen flink op. Kijken we verder vooruit, dan zien we dat de woningbehoefte flink toeneemt. Nieuwe prognoses leiden tot een aanzienlijk hogere woningbehoefte dan eerder werd voorzien. Dit hangt samen met een fors vestigingsoverschot: met name in de kern Alphen vestigen zich (veel) meer mensen dan er vertrekken”
“De oorzaak voor de oplopende spanning op de sociale huurmarkt komt door een groeiende behoefte én vermindering van de doorstroming binnen de sociale voorraad en uitstroom naar de koopmarkt. De behoefte groeit doordat er meer mensen zijn de een sociale huurwoning nodig hebben.
Ook worden steeds minder zorgbehoevende inwoners in een instelling gehuisvest. Zij worden in toenemende mate gehuisvest in een sociale huurwoning. Door stijgende woningprijzen is een koopwoning voor jongvolwassenen steeds minder vaak een alternatief. Dit wordt versterkt door de trend dat zij in steeds mindere mate over een vast arbeidscontact beschikken, waardoor een hypotheek niet of moeilijk is te krijgen.
Door de hoge prijs van koopwoningen stagneert doorstroming uit de sociale huursector. De stagnatie wordt verder versterkt doordat ouderen steeds langer zelfstandig willen, kunnen en moeten wonen.”
Wat wil het college er aan doen?
- 1. Benutten van alle gemeentelijke mogelijkheden die er zijn om versneld het aanbod sociale huurwoningen te vergroten.
- 2. De voorraad seniorenwoningen vergroten op plekken die daarvoor geschikt zijn.
- 3. Ruimte creëren voor woningbouw.
Voor elk doel noemt het college maatregelen.
Een belangrijke is dat bij woningbouwprojecten in principe 25% van de woningen als sociale huurwoning en dat 10% voor middeninkomens worden gerealiseerd. Als echt geen sociale huur mogelijk is, moet een ontwikkelende partij een bijdrage storten in een vereveningsfonds.
Dat zijn goede maatregelen waar de Partij van de Arbeid al lang op aandringt. Alle drie doelstellingen ondersteunt de PvdA; maar de vraag is verder ‘hoe gebeurt dat dan’ en ‘waar’ gebeurt het.
Hoe?
De gemeente moet wat de PvdA betreft een actievere en trekkende rol gaan spelen. De geselecteerde bouwlocaties zijn gemeenteprojecten waar de markt graag zal aansluiten als blijkt dat de overheid, en dus ook de provincie, er achter staat en al hun mogelijkheden willen en zullen gebruiken.
Waar?
De gemeente heeft een boekje uitgebracht: De Intense Stad, Binnenstedelijke woningbouwontwikkeling in Alphen aan den Rijn, 2010-2025.
Daarin staat: “In kern Alphen aan den Rijn is er over een aantal jaar onvoldoende ruimte om in de lokale woningbehoefte te voorzien. Ondanks onze inzet om binnenstedelijke locaties te benutten door transformatie, herstructurering en verdichting. Er zijn nieuwe locaties nodig waar wij het suburbane woonmilieu toe kunnen voegen.” (Een suburbaan woonmilieu heeft grondgebonden woningen, vooral eengezinshuizen met tuin.)
De redenering is dus dat de stad Alphen binnenkort vol is en dat dus aan de randen moet worden gebouwd. In de stad is geen ruimte voor de benodigde grondgebonden woningen over.
De Partij van de Arbeid denkt daar wat anders over. In de ‘Intense Stad’ staan een groot aantal locaties voor toekomstige projecten opgesomd. Wij denken dat daar méér kan worden gerealiseerd dan het college daar plant. Verder zien we in de buurt van het station, maar ook verderop, veel gebouwen met één of twee lagen. Dat is onnodig. Stedenbouwkundige plannen kunnen een veel intensere stad opleveren dan nu. Veel wijken in wat grotere steden geven daarvan mooie voorbeelden. Ook stadswegen in Alphen Aan den Rijn zijn vroeger royaal ruimte gebruikend aangelegd. Elders zijn goede voorbeelden hoe daar ruimte is behaald en mooie woningen een plaats konden krijgen. Dubbel ruimtegebruik is elders volop gerealiseerd of in ontwikkeling.
Maar de Partij van de Arbeid staat daar niet alleen in, het is ook de kern van het provincie- en Rijksbeleid:
Zo heeft de provincie Zuid-Holland op 3 juni 2019 “de Woondeal zuidelijke Randstad, Samenwerkingsagenda voor toekomstbestendige verstedelijking” gesloten met de regio Haaglanden, de regio Rotterdam, Den Haag, Leiden en Dordrecht gesloten. Op 5 juli 2019 heeft het Rijk met de regio Amsterdam de “Woondeal Metropoolregio Amsterdam, Samenwerkingsagenda voor een toekomstbestendige woningmarkt” gesloten.
Elke overeenkomst gaat in op de aard van de gewenste verstedelijking en de grote noodzaak voor een woningmarkt te zorgen die toegankelijk en betaalbaar is waarbij woningbouw, duurzaamheid en leefbaarheid hand in hand gaan. Het Rijk stelt daarvoor extra middelen ter beschikking.
Het benutten van binnenstedelijke ruimte en het zo min mogelijk bebouwen van de randen van de stad heeft als grote voordelen:
– Het behoud van de open ruimte en van landschappelijke kwaliteit (wat ook positieve vestigingsplaatsfactor is),
– Duurzaam ruimte- en energiegebruik,
– Versterking economie,
– Draagvlak voorzieningen in de buurt,
– Renderen eerdere investeringen (onder andere infrastructuur, maar ook scholen, cultuur en zorg)
– Behoud leefklimaat buurten en voorkomen van verloedering en
– Voldoen aan vraag naar binnenstedelijk wonen.
In Alphen is ook een grote vraag naar eengezinshuizen, het suburbane woonmilieu.
Tegelijk wonen veel senioren volgens het college nu of in de toekomst in een woning die niet voor hen geschikt is. Zij behoeven zogenaamde geclusterde woningen met of zonder zorg. Veel senioren beschikken over een eengezinshuis en zouden eigenlijk wel willen verhuizen. De PvdA vindt dat dringend woningen voor deze senioren tot stand moeten komen zodat de doorstroming ook hier op gang komt. Als de ouderen steun krijgen bij de verhuizing en als hun nieuwe appartementen dichtbij in de wijk gebouwd worden, zal de geneigdheid om te verhuizen groeien.
Kortom, de PvdA steunt de maatregelen uit de woningmarktstrategie maar vindt dat méér gedaan kan worden door als gemeente vele locaties als project aan te pakken. Verder moet Alphen niet solistisch hameren op de wens aan nieuwe verre wijken, maar méér inzetten op het versterken van de bestaande stad, samen met de provincie en het Rijk.
