Op 25 januari hebben GroenLinks en PvdA Alphen a/d Rijn een gespreksavond georganiseerd over het gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen. Zowel op landelijk niveau als in onze gemeente zijn er regelingen die mensen met lage inkomens in staat stellen hun inkomen aan te vullen. Denk aan (bijzondere) bijstand, vrijstelling van gemeentelijke belastingen en recent de energietoeslag. Er maken echt een heleboel mensen geen gebruik van deze regelingen, juist in deze dure tijd lijkt dat erg zonde. Tijdens de gespreksavond hebben we gesproken over mogelijke manieren om dit niet gebruik te verminderen, en te zorgen dat mensen krijgen waar ze recht op hebben.
Door middel van een presentatie vertelde Julia Kleinrensink (fractievoorzitter GroenLinks Utrecht) hoe er in gemeente Utrecht wordt geprobeerd om zoveel mogelijk inwoners die recht hebben op minimaregelingen daar ook gebruik van te laten maken. Belangrijke lessen zijn: het normaliseren van de hulpvraag zodat mensen zich niet schamen, in communicatie spreken van ‘gebruik maken van je recht’, in plaats van ‘om hulp vragen’. Daarnaast worden in Utrecht regelingen bekend gemaakt door een kaart toe te voegen met daarop verschillende regelingen die er zijn bij de brief over lokale belastingen.
Daarna hebben we – bij inwoners en organisaties – ideeën opgehaald over hoe we de bereikbaarheid van inkomensondersteunende voorzieningen in de gemeente Alphen a/d Rijn kunnen verbeteren. Hier kwamen interessante suggesties naar voren.
Communicatie en participatie is belangrijk. Voor sommigen mensen is digitale hulp een goede uitkomst, terwijl voor andere de mogelijkheid om in-persoon te communiceren niet mag verdwijnen. Communicatie moet verder starten vanuit vertrouwen, en er moet begrip zijn voor de mensen die een hulpvraag hebben. Ook heerst er het gevoel dat er te weinig maatwerk is in communicatie, bijvoorbeeld bij jongeren die op een andere manier en op andere plekken benadert willen worden.
Angst en schaamte moet voorkomen, zodat mensen contact durven op te nemen. Dit kan door bijvoorbeeld gebruik te maken van een anonieme telefoonlijn om hulp bij (dreigende) financiële problemen te vragen, door succesverhalen van mensen te delen, en door een Alphenpas in te voeren waar iedere inwoner gebruik van kan maken. Mensen met een laag inkomen krijgen geld gestort op de Alphenpas, maar andere inwoners gebruiken de pas ook, zodat mogelijke schaamte weggehaald wordt. Een ander idee is om ervaringsdeskundigen bij de gemeente in dienst te nemen, die mensen helpen door ook hun eigen verhaal te delen.
Tot slot is het belangrijk dat het gemakkelijk is een hulpvraag te stellen en een regeling aan te vragen. Zo wordt het belangrijk gevonden dat er ook een serviceplein in de dorpen en wijken komt, dat informatie over bijvoorbeeld hulp bij geldzaken verstrekt wordt op logische plekken, zoals bij een voedselbank. Het aantal verschillende regelingen terugbrengen maakt het ook makkelijker voor inwoners om uit te vinden waar ze recht op hebben. Tot slot kan een toegankelijke website of app van de gemeente ertoe bijdragen dat regelingen gemakkelijker gevonden en benut worden.
Een deel van deze input zullen we de komende maanden gebruiken om te kijken wat de gemeente kan doen om te zorgen dat inwoners vaker gebruik maken van de inkomensondersteunende regelingen waar ze recht op hebben.